بایگانی نوشته‌ها

در آستانه ورود به انقلاب صنعتی چهارم و ایجاد تغییرات شگرف در ساختار و نظم نوین جهانی می خواهند اینترنت را قطع کنند ؟!
آن چه که قویا می دانیم و بر ما مشهود است، شکاف دیجیتالی ایی است به سرعت در حال تعدی است و فناوران و تحلیلگران این حوزه، پیامدهای مخرب این روند از تحول جهانی را گوشزد کرده اند. به طوری که شواب چنین اعلام داشته که انقلاب صنعتی چهارم یا همان Industry 4.0 (I 4.0) ممکن است بر هویت اشخاص ، حریم های خصوصی ، مالکیت ها و الگوهای زندگی انسانی و سبک های حکمرانی دولت ها و شرکت ها تاثیرات مخرب و بعضا فاجعه باری بگذارد.دلیل این امر این است که همه چیز در جنبه های نوین پسا حکمرانی دیجیتال، کاملا دیجیتالی شده است و در نتیجه، روابط اجتماعی را تحت تاثیر قرار خواهد داد و این حاکی از ایجاد یک نظم نوین جهانی (البته با نظمی ناشناخته) است.  

برای فهم بهتر پیوند میان مفاهیم مدیریت عمومی [Public administration] و انقلاب صنعتی چهارم [Industry 4.0] به نظر می رسد، بایستی به سراغ کشورهای پیشرفته و در حال توسعه رفت و میزان استقبال آنها را نسبت به فناوری های نوآورانه و نوپدید بررسی نمود. اما قبل از آن لازم است در خصوص فناوری نوپدید (نوظهور) و مفهوم حکمرانی دیجیتال بحث شود؛ فناوری های نوپدید که در ابتدای چرخه حیات فناوری قرار دارند، حاصل پیشرفت های متراکم انواع فناوری ها در دوره های متوالی بوده، که ضمن در حال توسعه بودن، به صورت همزمان در صنایع و جوامع در حال استقرار می باشند و سبب تغییراتی شگرف، در فراگردهای تجاری، ساختار سازمانی و فرهنگ سازمانی از حال و آینده آنها خواهد شد. هرچند برخی از فناوری های نوپدید ممکن است سبب تغییر یا حذف فناوری های قبلی شوند اما این نکته قابل تامل است که معمولاً همه فناوری های نوپدید به جایی نمی رسند که بتوانند فناوری‌های فعلی را مختل نمایند.

اصلاح نظام اداری مطلوب، در فضایِ یک تغییر سیاسی، اقتصادی و اجتماعی منحصر به فرد و همزمان امکان پذیر است، این اصلاح، مستلزم بهره جستن از مفهومی تحت عنوان مدیریت انتقال (transitions management) امکان پذیر است، مفهوم مدیریت انتقال در دهه گذشته برای کشف "طیف وسیعی" از مسیرهای ممکن برای ایجاد تغییر، در ساختارهای دولتی و حاکمیتی برجسته شد، اما مدیریت انتقال، همواره سبب ایجاد تغییرات شگرف نگردید. یکی از مشهورترین آن نمونه ها، مرتبط به کشورهای کمونیست است، تغییرات اداری در نظام های اداری کشورهای [Central and Eastern Europe]CEE  که مصادف با جنبش اصلاحاتی نیم کره غربیِ تحت سلطه ­یِ ایده­ های مدیریت دولتی نوین (New Public Management) شکل گرفته بود. اما مفهوم مدیریت دولتی نوین برای ایجاد اصلاحات در کشورهای پسا کمونیستی، که اساس اصلاحات اداره امور خود را در امتدادِ مدل کلاسیک سلسله مراتبی وبری متمرکز، انتخاب کرده بودند، کاملا بیگانه و غیر کاربردی شد و به تعبیری، هیچ گاه زمینه ساز انتقال و ایجاد اصلاحات مطلوب نگردید.

دولت ها و حاکمیت ها بر این باورند که فناوری های نوظهور دیجیتال، راهی برای بهبود عملکرد و رفع مشکلات کهنه و حتی غیر قابل حل آنها است. از این رو اکثر دولت ها در تلاش اند تا با تدوین خط مشی های جدید در حوزه خدمات دیجیتالی، مسیر حل مشکلات سنتی را در سازمان های خود باز نمایند. لازم به ذکر است که این شیوه از تصمیم گیری، امری نوپدید نیست و تقریبا بیش از یک دهه است که در سرتاسر دنیا شاهد تعریف انواع خدمات دیجیتال به منظور جایگزینی در ساختار بدنه های دولتی هستیم، آن چه که تحت عنوان دولت الکترونیک در خیلی از کشورها، طرح ریزی و اجرایی گردید.

Chief Digital Officer (CDO) مدیر ارشد دیجیتال به نوعی مغز متفکر سازمان در طراحی و ساخت یک سازمان دیجیتال است. او نزدیکترین متحد مدیر ارشد فناوری اطلاعات است و حتی در بخشی از اقدامات پیش روی خود در سطح تعامل بسیار بالایی با مدیر ارشد فناوری اطلاعات همکاری می نمایدبا تمام این تفاصیلی که از این شرح شغلی در اینترنت و مقالات یافت می شود همچنان سوالات به شرح زیر باقی است آیا سازمان ما واقعا به یک مدیر ارشد دیجیتال نیاز دارددر صورتی که نخواهیم بخش جدیدی را باز کنیم مهارت های مورد نیاز برای مدیر ارشد فناوری اطلاعات به منظور ورود به نقش مدیر ارشد دیجیتال چیستنقش مدیر ارشد دیجیتال را در بخش های مختلف سازمان، چگونه می بینیدآیا در آینده نقش مدیر ارشد دیجیتال در مدیر ارشد فناوری اطلاعات یا مدیر ارشد بازاریابی ادغام می شود و یا هر ترکیب بالعکس آن و یا اینکه آنها مجزا باقی می مانند و هر کدام به کار خود ادامه می دهند

ایده داشتن مدیر ارشد دیجیتال یا همان CDO ، این روزها بسیار رایج شده است و غیر از آن ایجاد مسئولیت اجرایی برای فعالیت های دیجیتالی در یک بخش مستقل و نوظهور در هر سازمانی بسیار جذاب است ، اما واقعیت این است که میزان پذیرش و موفقیت  CDO ها به بستر و فرهنگ آن سازمان بستگی دارد. اگر فعالیت های دیجیتالی یک شرکت بسیار متمرکز باشد ، قطعا داشتن جایگاه CDO منطقی خواهد بود. اما همچنان ایجاد نقش ها ، مسئولیت ها و روابط آن بخش ضروری و حیاتی است.

در آستانه رونمایی از نسل پنجم شبکه های مخابراتی 5G در کشور ، این روزها شاهد اخبار متعددی در خصوص ارائه خدمات اینترنت ماهواره ای استارلینک به رهبری شرکت اسپیس ایکس Space Exploration Technologies Corporation هستیم. این شرکت با ماموریت تولید محصولات صنایع هوافضایی (با رویکرد تجاری) در آمریکا در سال 2002 تاسیس گردید.آقای ایلان ماسک بنیانگذار این شرکت، این روزها بسیار سر زبان ها است، از خبر خرید 1.5 میلیارد دلاری بیت کوین تا رونمایی از طرح ماهواره های مداری، که خیلی از کشورهای دنیا، این سطح از زیاده خواهی جهانی آقای ایلام ماسک را خطر بزرگی برای خود دانسته اند.

استدلال اتاق چینی که در واقع نوعی آزمایش فکری است و امروزه با نام اتاق چینی شناخته می شود ، برای اولین بار در مقاله جان سرل ، فیلسوف سرشناس آمریکایی و استاد دانشگاه برکلی منتشر شد. استدلال اتاق چینی به این صورت است که جان، خودش را در یک اتاق تصور می کند و به کمک یک برنامه کامپیوتری به سوال هایی که به دست او می رسد، چینی پاسخ می دهد. در واقع جان، چیزی از زبان چینی نمی فهمد ولی به کمک برنامه کامپیوتری و همچنین با دستکاری نمادها و اعداد دقیقاً همانند یک کامپیوتر ، رشته ای از جواب های مناسب ، چیده شده با حروف چینی را به قسمت خروجی ارسال می کند و این امر باعث می شود که افراد بیرون اتاق، به اشتباه تصور کنند که واقعا، یک فرد چینی داخل اتاق نشسته است.

از قیاس خدمات الکترونیکی ارائه شده ایران و امارات متحده عربی می توان چنین برداشت نمود که در قیاسی منصفانه، هر دو در یک وضعیت هستند و حتی شاید برخی از موارد و اقدامات انجام شده در ایران، پیشروتر از برنامه های هوشمند سازی دولت امارات متحده عربی هم باشد! اما با این وجود، همچنان میزان نارضایتی مردم از خدمات قوه قضائیه پایین است؟! مسئله چیست؟برنامه های تحول و هوشمندسازی، زمان و هزینه خود را دارد.در آخرین اظهار نظر به نقل از محمدحسین فروزان‌مهر، این سازمان، برای برنامه های هوشمندسازی، بودجه هزار میلیارد تومانی را به این امر اختصاص داده است، که جای تقدیر و تشکر دارد و حاکی از وجود درایت لازم برای ریشه کنی پروسه های سنتی و بعضا منقرض شده و جلوگیری و ریشه کنی فساد اداری دارد، سیستم ها و رویکردهایی که با روحیات و شرایط اجتماعی کنونی جامعه ایران سازگاری ندارد و نیازمند تغییرات زیرساختی است.

در دنیای تجاری امروز دو معضل اساسی وجود دارد؛ یکی ، مربوط به خط مشی ایی است که خیلی از دولت ها ، شرکت ها و سازمان های بزرگ دولتی و خصوصی اتخاذ کرده اند و آن، کالایی تر کردن (اشاره به مقوله Commoditization) خدمات و محصولات است که در نقشه سفر مشتری، مفهوم تجربه مشتری را با بحران مواجه ساخته است و دیگری، بحرانی تحت عنوان، دگرگون سازی ساختارهای تجاری و مشتری داری تحت تاثیر فناوری های نوظهور و مخرب است؛ روندهای تحول گرایانه ای که تحت تاثیر فناوری هایی چون هوش مصنوعی و زنجیره بلوکی به صنایع وارد شده است و متاسفانه در این مسیر، همه شرکت ها و سازمان ها قادر نیستند که به سرعت خود را به شرایط جدید عادت دهند و تجربه نشان داده است که شرکت های بزرگ و صاحب نام در این زمینه بیشتر موفق می شوند.حال در چنین شرایطی که مشتریان عادت به خرید کالاهای ارزان قیمت کرده اند و فناوری های مخرب هم در حال تغییر زیرساخت های تجاری و حکمرانی سازمانی است، سوال مهمی پیش می آید که چگونه از مشتریان خود محافظت کنیم؟! شرایط نگهداشت مشتریان در چنین شرایط و اکوسیستمی چگونه است؟