نسل پنجم شبکه های مخابراتی، کاتالیزور ایجاد نوآوری و تغییر ماموریت دولت ها

نسل پنجم شبکه های مخابراتی بی سیم یا همان 5G، این توانایی را دارد که نحوه انجام بسیاری از ماموریت های  آتی دولت را تغییر دهد. درک درست از فناوری 5G، به مقامات دولتی کمک می کند تا دولت ها و حاکمیت ها پس از این توانسته در اموری چون خط مشی گذاری ها و تصمیم گیری های مهم و آتی خود، بتوانند به یکی از خاستگاه های مدیریت دولتی، که ایجاد نوآوری در زیرساخت ها و تصمیم گیری های دولتی با هدف ساخت مطلوب آینده جوامع است، نزدیک تر شوند.

دنیای آتی، دنیای پیچیده و مرموزی است، دنیایی که خواسته کارمندان و کارگران دیگر کاغذ ، کازیه ، قلم و سایر ملزومات اداری نیست، آنها متناسب با رشد فناوری، قطعا مطالبات بیشتری از دستگاه ها و سازمان های بالادستی خود خواهند داشت. به عنوان مثال، یک کارمند سازمان آب یا گاز را در نظر بگیرید که به دنبال شناسایی محل دقیق نشتی است. او با استفاده از عینک های مجهز شده به فناوری های AR/VR قادر خواهد بود، تا درک درستی از محل قرار گیری دقیق لوله ها داشته باشد، فناوری های واقعیت مجازی و واقعیت افزوده به او کمک می کند تا متوجه شود که لوله ها در چه عمقی و به چه صورت مدفون شده اند. این امر به او و تیم عملیات حفاری، کمک می کند تا یک حفاری ایمن را داشته باشد.

و یا یک آتش نشان را در یک موقعیت اضطراری تصور نمایید ( مثلا حادثه تلخ ساختمان پلاسکو ) که در یک محله شلوغ، درگیر یک حادثه جدی شده است. او مجبور است در کوتاه ترین زمان ممکن، به تمامی دوربین عمومی منطقه دسترسی پیدا کند و حتی بیشتر و کارآمدتر، او مجبور است برای ایجاد توپوگرافی دقیق از محل حادثه، از پهپاد های مخصوص و کمک رسان استفاده کند، تا بواسطه اسکن داده های واقعی از محل و همچنین جمع آوری داده های شبکه سنسوری ( منظور سنسورهای تشخیص حریق ) درک درستی از میزان دما ، جهت ورزش باد و انواع پیش بینی ها به کمک فناوری های خانواده هوش مصنوعی، در مدت زمان باقی مانده عملیات امداد و نجات داشته باشد.

آن چه که ما از 5G می دانیم این است که، به شرط تحقق نسخه بالغ آن، ظرفیت تبادل داده ها تا صد برابر بیشتر و سریعتر از فناوری فعلی 4G خواهد شد. همچنین این فناوری ویژگی دریافت و ارسال داده ها را با کمترین تاخیر ممکن ایجاد می نماید (زمان انتقال بسته داده ها،در صنایعی که Mission critical یک اصل جدایی ناپذیر آن صنایع و مشاغل است) و همچنین وعده پشتیبانی و پوشش گستره بیشماری از دستگاه ها ، با تراکمی در محدوده 1 میلیون دستگاه متصل در هر کیلومتر مربع، که در افق بازارهای اینترنت اشیا چیزی دور از ذهن نیست. از این رو، جای تعجب ندارد که کسب و کارها ، مشاغل و دولت ها از نسل پنجم شبکه های مخابراتی انتظار داشته باشند تا سبک و شیوه زندگی آنها به طرز چشمگیر و شگرفی تغییر یابد.

چرا دولت مردان آمریکایی توجه ویژه ای به فناوری 5G دارند؟

چرا مقامات دولت آمریكا بایستی تا این حد به این فناوری توجه كنند؟ آنها به دنبال چه هستند؟

نخست اینکه، فناوری نوظهور 5G می تواند نحوه انجام بسیاری از ماموریت های دولتی را تغییر دهد. دوم اینکه ، با اجرای گسترده از پیاده سازی این فناوری در سرتاسر ایالات متحده آمریکا ، دولت احتمالاً مجبور به انتخاب خط مشی ها ، سیاست ها و اقدامات عملیاتی نوظوری خواهد شد که می تواند آینده آن کشور را متفاوت از آنچه که امروز است را شکل دهد. بنابراین، آنها با درک درست جایگاه و توانمندی های فناوری 5G ، می خواهند در تصمیم گیری های آتی خود نوآوری داشته باشند. اما این تمام ماجرا نیست، بحران کوید 19، که بعضی ها آن را جنگ جهانی سوم هم تلقی می کنند، دولت ها و حاکمیت ها را مجبور ساخته است تا سبک نوینی از حکمرانی را پایه گذاری کند تا دولت ها و حاکمیت ها، بدیوسیله بتوانند کنترل امور جوامع را در دستان خود داشته باشند. به عنوان مثال داده های دریافت شده از مفهومی تحت عنوان Connected People که در دنیای نسل پنجم مخابراتی، داده های خود را از کوهی از انواع دستگاه های پوشیدنی یا همان Wearable ها و حتی میکرو ربات های تزریق شده به بدن انسان ها جمع آوری و ارسال می کند، نسل آتی بشر را ( نسل بشر مجهز شده به فناوری های نسل پنجم و ششم مخابراتی و همچنین هوش مصنوعی ) به یک برده تحت کنترل همیشگی دولت ها و جوامع قدرتمند در خواهد آورد.تجربه تمامی گونه های حکومت داری، چیزی جز خرج کردن منافع ملی در جهت آرزو و ترجیحات الیت های سیاسی نبوده و امروزه هم در مفهوم بردگی نوین، کاملا قابل درک است.

اما با تمام این قصه پردازی های وحشتناک، استفاده متفکرانه از 5G در دولت ها و حاکمیت ها می تواند منجر به دستاوردهای مهمی گردد که بارزترین آن به شرح زیر است.

متحول سازی عملیات دولتی ( منظور اجرای خط مشی گذاری ها ) ، دسترسی به سطح بی سابقه ای از داده ها و اطلاعات برخط، حاصل از میلیون ها دستگاه متصل، که تا ده سال آینده و قبل از 2030 محقق خواهد شد. زیرساخت های عمومی دولت ها و حاکمیت ها را آن چنان متحول خواهد ساخت، که آنها بتوانند به کمک ترکیب فناوری های اینترنت اشیا از نسل پنجم مخابراتی، کلان داده ها، هوش مصنوعی (AI) ، محاسبات لبه چند پردازشی یا همان MEC و همچنین AR/VR و مهمتر با کمک آزمایشگاه های دوقلوهای دیجیتال، کلیه عملیات خود را هوشمندانه انجام دهند و جوامع هوشمند و به تعبیری رادیکال تر "بیش از حد متصل" را ایجاد کنند. این نوآوری ها می توانند خدمات عمومی را در زمینه های گوناگونی چون، مراقبت های بهداشتی ، اجرای قانون ، رصد و بازرسی های دولتی و ... به شدت متحول سازد.

تحلیل من به عنوان یک استراتژیست و خط مشی گذار حوزه دیجیتال از نسل پنجم مخابراتی:

در خیلی از دوره های آموزشی که بنده برای شرکت ها و سازمان های مختلف برگزار کرده ام؛ سعی داشتم، تا تصویر پردازی درستی از نسل پنجم شبکه های مخابراتی را ایجاد نمایم، تا تصویر پردازی و قصه سرایی ها، سازمان ها را قادر سازد تا ساخت آینده خود را امروز استارت زنند. هر چند که فناوری 5G هنوز روزهای ابتدایی خود را سپری می کند و در حال حاضر ، فقط تعداد کمی از کاربران، دارای دستگاه های مجهز به این فناوری هستند و بدتر از آن ، عرضه و توسعه این فناوری، در ابتدای مسیر، عمدتا در مکان های شهری با تراکم جمعیتی بالا رخ خواهد داد. اما خبر خوشایند آن است که استقرار آن، به شدت در حال تسریع است چرا که مقامات دولتی (منظور کشورهای پیشرو در صنعت فناوری مخابرات و ارتباطات)، نقش آن فناوری ر ا در تحقق نوآوری ها و همچنین پیشرفت های وسیع اقتصادی متوجه شده اند. از مهمترین موضوعات روز در این حوزه، می توان به امنیت سایبری ، امنیت در زنجیره تأمین صنایع ، ادغامات شبکه های ابری ، مقوله اخلاق و حریم شخصی و خصوصی ، شیوه های نوظهور خط مشی گذاری و طیف های نوتاسیس سیاسی و گروه ها ، اتصالات روستایی و پیامدهای که بر بازار کار و نیروی های کار اثر می گذارد؛ اشاره نمود.

5G و درک پتانسیل ها و تأثیر آن بر مأموریت ها و عملیات آتی دولت ها و حاکمیت ها

پتانسیل تحول
هر نسل از فناوری بی سیم بهره وری بیشتری را به نسبت فناوری های قبل تر از خود به ارمغان می آورد. اما 5G از نظر پیشرفت شبکه دسترسی ، افزایش سرعت انتقال داده ها ، کاهش تأخیر در ارسال و دریافت بسته داده ها، بیشترین سطح از تحولات را در دنیای فناورنه ایجاد کرده است. از این رو تحلیل گران حوزه فناوری بر این باورند، که فناوری نسل پنجم مخابراتی پتانسیل بیشتری برای ایجاد تحولات را دارا است.

ظرفیت فراتری از سرعت: در حالی که بیشتر رخ نمایی های مربوط به فناوری 5G، متمرکز بر مقوله سرعت است ، اما  این فناوری ویژگی ها و پیشرفت های مهمتری را هم به ارمغان آورده است، که از جمله آنها می توان به سطوح دسترسی فراگیر به اینترنت ، دسترسی های از راه دور و بر خط (به معنای واقعی) ، سنجش بسیار دقیق موقعیت مکانی سوژه های تحت نظارت ، انواع ارتباطات دستگاه به دستگاه و بینش های عملیاتی برخطی که برای کارفرمایان تحلیل شرایط و وضع موجود را نمایان می سازد را اشاره نمود. قابلیت های نوینی که در خلق ارزش افزوده های جدید بسیار کابردی هستند.

تجربه متفاوت و دگرگون شده ای در حوزه مدیا، بیشترین اوج این دگررگون سازی، مرتبط به ترکیب های آتی از فیلم و سریال ها ، بازی با فناوری های واقعیت افزوده (AR) ، واقعیت مجازی (VR) و واقعیت ترکیبی (MR) است. که در حوزه مدیا توانایی وصف ناپذیری را در غنی سازی تجارب بصری مخاطب، ایجاد می کند. به مفهوم واقعی، معنای مخاطب شناسی و نحوه تعامل ارائه دهندگان محتوا با کاربران را به یکباره دستخوش تغییرات وسیعی می کند. از پر کاربردترین این تعاملات در حوزه های شبیه سازی انواع آموزش ها و کنترل از راه دور چند ده روبات در انبارها و شبیه سازی محیط های صنعتی و دولتی می توان نام برد.

شهرهای متصل، می دانیم که مفهوم شهرهای هوشمند،در سطح انتزاع بالاتری از شهرهای متصل و دیجیتال قرار دارد، حتی می توان گفت شهرهای هوشمند شکل نخواهد گرفت تا زمانی که شهرهای متصل محقق نشوند. فناوری 5G برای پشتیبانی از تراکم وسیعی از دستگاه های متصل، توانمند است و چگالی قابل قبولی را در این زمینه ایجاد خواهد کرد، تا "اشیا" بتوانند درجه بالایی از تکرارپذیری در اتصال و قابلیت اطمینان بخش حفظ ارتباطات پیوسته، به شبکه مرکزی متصل شوند. به عنوان مثال ، شهرهای هوشمند امروز ممکن است، دارای شبکه های حسگر چند هزار دستگاهی باشند. اما سناریویی را تصور کنید که میلیون ها دستگاه از این دست، می توانند در مرکز شهر به بخش های بالادستی و بهره برداران خود متصل شوند و کوهی از اطلاعات مفید ، جاری و برخط، نظیر دما ، رطوبت ، کیفیت هوا ، سطح و میزان گستر سیل ، ترافیک خودروها، عابران پیاده و غیره را اندازه گیری و گزارش دهند و یک جریان داده اطلاعاتی برخط و پیوسته را ایجاد نمایند.

آینده و دولت های خودمختار، آینده ای که در آن دولت ها و حاکمیت ها قادر خواهند بود، تا تمامی وزرات خانه های خود را به بخش ها و حاکمیت های محلی خودمختار تبدیل کنند، نظیر شهرهای هوشمند با حاکمیت های خودمختار و محلی و یا بنادر هوشمند با حاکمیت های محلی و خودمختار.

نیازمندهای آتی دولت ها و حاکمیت ها در افق نسل پنجم مخابراتی چیست؟

با توجه به مطالب مذکور، دولت ها و حاکمیت های آتی نیازمند، زیرساخت های فناورانه مهمی هستند که در پست های قبلی اینجانب، آنها مفصلا بیان شده اند اما از حیث ویژگی، دولت ها و حاکمیت های آتی به سه ویژگی اساسی و کلیدی نیازمند هستند که عبارتند از:

پهنای باند همراه پیشرفته (eMBB): که امکان بهبود چشمگیر سرعت اتصال را حسب نیازمندی لحظه ای و محلی فراهم می کند و سرعت آن اتصال هوشمند، 10 تا 20 برابر سریعتر از فناوری 4G است.
ارتباطات با تاخیر فوق العاده کم و قابل اعتماد (uRLLC): قابلیت اطمینان بالا انواع اتصالات در اکوسیستم دیجیتالی که انواع گوناگونی از دستگاه ها بهم متصل هستند و فناوری، تاخیر بسیار کمی در ارسال بسته های داده را ایجاد نموده است. به طوری که در این نسل از فناوری زمان لازم برای ارسال سیگنال و دریافت پاسخ به 5 میلی ثانیه و حتی کمتر کاهش یافته است. این مقوله برای دولت های آتی بسیار مهم است چرا که در دنیای حکمرانی نسل پنجم مخابراتی، خیلی از تصمیم گیری های دولت ها و حاکمیت ها، آنی و برخط خواهد شد.
ارتباط گسترده ماشینی (mMTC): دنیایی با پشتیبانی از تراکمی معادل 1 میلیون دستگاه متصل در هر کیلومتر مربع ، که از حیث امنیتی، نظارتی و کنترلی الگوی خاصی را می طلبد که قویا می توان گفت، هیچ دولت یا حاکمیتی خود را برای چنین اکوسیستمی آماده نمی بیند.

برخی موارد استفاده از ویژگی های مذکور، در حوزه های عملیاتی دولت ها و حاکمیت های آتی:

• مجریان اجرای قانون ، با استفاده از ترکیب فناوری های چون MEC (قبل تر به آن اشاره شده است) و AI ، می توانند، جریان های داده ایی زنده ای را در زمان واقعی، ایجاد و آنها را تجزیه و تحلیل کنند و بدین وسیله اطلاعات لازم برای تصمیم گیری های بسیار مهم را در اختیار بگیرند.
• و یا ارائه دهندگان خدمات عمومی، در هنگام بازدیدهای میدانی از محله های مختلف شهری و روستایی به یک دستگاه تلفن همراه 5G ، عینک AR و سایر دستگاه های پوشیدنی مجهز شوند تا بتوانند در حین بازدیدهای میدانی خود داده های واقعی را بدست آورند و بر اساس آن داده ها گزارش ها و مستندات خود را آماد سازند.
• بنادر هوشمند، در عمده کشورهای دنیا، فساد و تخلفات وسیعی در بنادر وجود دارد که فناوری و زیرساخت های فعلی پاسخگوی این مشکلات نیستند، امروز در دنیا و در آستانه نسل چهارم بنادر که در بعضی از منابع از آن، به عنوان بنادر هوشمند هم یاد شده است پایلوت های از بنادر مجهز شده به فناوری نسل پنجم شکل گرفته است تا با شناسایی و بروزرسانی الگوها و فرآیندهای سنتی بنادر، تغییر و تحولات وسیعی را ایجاد نمایند.
• پایگاه های نظامی هوشمند. پایگاه های نظامی در اصل شهرهای کوچکی هستند که آنها می توانند از مزایای 5G در بخش های مختلفی همچون ترانزیت های خودمختار بین پایگاه های نظامی برای پشتیبانی و تغذیه برخط ، امنیت پایگاه ها و انواع خدمات پرسنلی استفاده کنند.
• جراحی از راه دور، که به شدت از لحاظ پهنای باند و میزان تاخیر بسیار کم، به قابلیت های فناورانه نسل پنجم مخابراتی 5G نیازمند است.این قابلیت، تحولات بسیار عظیمی در تحقق پزشکی از راه دور خصوصا برای جوامع روستایی و جنگ ها و بحران ها بوجود خواهد آورد. در آزمایشی اولیه در چین ، روبات ها، برخی از بخش های جراحی های ارتوپدی را انجام دادند در حالی که پزشکان آنها را از راه دور و از شهر دیگری، آنها را کنترل می کردند.
• نظارت هوشمند بر سلامت، خصوصا که در دنیای پس از COVID-19 امر بسیار ضروری و حیاتی برای دولت ها شده است. به عنوان مثال ، با کمک دستگاه های متصل به شبکه 5G، می توان در بخش های مختلفی از ساختارهای شهری نظیر دروازه های مهم حمل و نقل شهری چون ایستگاه های مترو، اتوبوس و تاکسی ها با اندازه گیری دمای بدن مسافران و چک کردن سایر عوامل بیماری، در مقیاسی بزرگ، نظارت های برخط و پیوسته را اعمال نمود. قطعا این داده ها در تجزیه و تحلیل و ریشه یابی انواع بیماری ها و عفونت های که اپیدمی شده اند؛ به مراکز بهداشت ، درمان و بیمارستان ها کمک شایانی می کند.

نقشه سفر 5G و توصیه های مهم به دولتمردان و سیاسیون:

نسل پنجم مخابراتی همچون یک کاتالیزور در ایجاد نوآوری در عملیات و اجرای خط مشی های دولتی، به آنها کمک شایانی خواهد نمود و ساختارها و برنامه های آنها را متحول می سازد. قطعا که این تحول یک شبه اتفاق نخواهد افتاد و شامل موارد مهم زیادی است که دولت ها و حاکمیت ها بایستی به آنها توجه کنند.
این موارد، عمدتا به دو دسته گسترده تقسیم می شوند:
نخست مسائل زیر ساختی:

• شامل اعمال تغییراتی در زیرساخت ها ، سیستم ها و برنامه های موجود از شبکه های موجود دولتی،
• ادغام انواع شبکه های ابری دولتی-حاکمیتی،
• برطرف سازی آسیب پذیری های امنیتی.

دوم مسائل مرتبط به خط مشی های عمومی و اجرا

• حل مسائل مرتبط با اخلاق و حریم خصوصی داده ها در سبک حکمرانی دیجیتال،
• حل مسائل مرتبط به خط مشی گذاری های طولانی مدت،
• توجه به شکاف میان برنامه ها و خط مشی های شهری و روستایی،
• حل مسائل مرتبط به اشتغال و نیروی کار در افق حکمرانی دیجیتال و انقلاب صنعتی چهارم.

ترجمه و تالیف توسط مهدی عرب زاده یکتا، برگرفته از مقاله 5G in government شرکت