مقدمه
امروز قصد معرفی آزمایشگاه زندگی دیجیتال شهر تورینو را برای شما همراهان گرامی دارم. آزمایشگاهی که در زمینه اقتصاد مشارکتی (Sharing Economy) و اقتصاد مدور یا چرخشی (Circular Economy) فعالیت دارد. این آزمایشگاه در تابستان2017 توسط شهرداری شهر تورینو راه اندازی و به بهره برداری رسید.در این آزمایشگاه از سامانه ای (پلتفرمی) رونمایی شده است، که به مشارکت کنندگان این امکان را می دهد، تا بتوانند به ساده ترین شیوه راه حل های مبتکرانه، نوین و فناورانه خود را عملیاتی نمایند، راه حل هایی که به ساخت آینده سبک های نوپدید زندگی شهری و نظم های نوین اجتماعی کمک می کند. در این آزمایشگاه که زیر نظر شهرداری تورینو فعالیت می کند از هر گونه ایده و پیشنهادی که به بهبود عملیات در اکوسیستم شهری- شهروندی، خصوصا مسائل محیط زیستی شهر تورینو کمک کند، استقبال می شود.
اهداف آزمایشگاه
- بنابر اظهار نظر شهردار تورینو، یکی از مهمترین اهداف آزمایشگاه، تبدیل شدن آن محیط، به فضایی برای شرکت های خصوصی و دولتی است که بتوانند ضمن راه اندازی و آزمایش محصولات نوین خدمات شهری، ارتباط مستقیمی بین کاربران نهایی (منظور شهروندان شهر تورینو) و محصولات توسعه داده شده در آزمایشگاه، برقرار شود.
- از دیگر اهداف، بازسازی فضای کارآفرینی محلی و جذب سرمایه برای انجام پروژه های نوپدید در سطوح خدمات شهری-شهروندی است.فضایی که شرکت های ایتالیایی یا بین المللی بتوانند بر بستر اقتصادهای مشارکتی و اقتصاد مدور یا چرخشی در آن فعالیت داشته باشند.
دامنه های کاری آزمایشگاه زندگی دیجیتال تورینو
به پنج دامنه اصلی تقسیم می شود:
(I) دامنه مرتبط با فعالیت های اصلی و تخصصی آزمایشگاه دائمی زندگی دیجیتال شهری-شهروندی تورین پیشنهادی توسط شهرداری ؛ (II) دامنه مرتبط با تجارب گذشته دیگر آزمایشگاه های شهر تورین ؛ (III) دامنه مرتبط با زمینه های اقتصاد مشارکتی و اقتصاد مدور یا چرخشی. (IV) دامنه آزمایش های خدمات شهری-شهروندی ؛ (V) دامنه مطالعاتی و پژوهشی برای مقاصد آینده پژوهی در سطوح محلی و مقیاس های بین المللی.
شعار آزمایشگاه زندگی دیجیتال تورین
آزمایشگاه شهر تورینو، بستری دائمی برای انجام انواع آزمایش های مرتبط به سبک های زندگی نوپدید شهری- شهروندی
ماموریت آزمایشگاه زندگی دیجیتال تورین
تسهیل بخشی به منظور انجام انواع آزمایش های خدمات شهری و شهروندی به صورت واقعی بر بستری واقعی با مشارکت 100% ای شهروندان در جهت تامین منافع عمومی شهر تورینو و شهروندان آن شهر.
چشم انداز آزمایشگاه زندگی دیجیتال تورین
جایگاه یابی نوین برای شهر تورینو در اروپا و همچنین سطوح بین المللی به عنوان شهری نوآور در مسیر اقتصادهای مشارکتی و مدور و با ارائه پیشرو ترین خدمات ارزش افزوده شهری-شهروندی.
ارزش های ترسیم شده برای آزمایشگاه زندگی دیجیتال تورین
- چابکی در انجام فعالیت های شهری-شهروندی،
- شفاف سازی تمامی فعالیت های شهری-شهروندی،
- ایجادفضای مشارکتی باز
فعالیت های آزمایشگاه زندگی دیجیتال تورین
تمرکز بر پروژه های اینترنت اشیا در خصوص:
- بهبود کیفیت زندگی در شهر تورینو،
- حفظ محیط زیست شهری،
- سیستم ها و سامانه های نظارت بر آلودگی هوا و صوت،
- تحرک پذیری شهری،
- کاهش مصرف انواع حامل های انرژی و سوخت،
- امنیت و مدیریت ساختمان ها،
- ایجاد بسترهای فرهنگ ساز در جهت تحقق نظم نوین اجتماعی.
آزمایشگاه زندگی دیجیتال تورین و اقتصاد مشارکتی و اقتصاد مدور
آزمایشگاه زندگی دیجیتال تورین در تابستان 2017 بر اساس بخش نامه دولتی در چارچوب اقتصاد مدور (چرخشی) با بودجه 18 میلیون یورویی با تاکید بر اهداف اقتصاد مدور، شامل نظارت و بهینه سازی مصرف منابع ورودی شهری، کمینه سازی ضایعات خروجی و هدررفت انرژی با بستن یا کوچک کردن حلقه‌های مصرفی مواد و انرژی در شهر تورینو در مناطق عملیاتی به شرح زیر به بهره برداری رسید.
- خدمات و فضای عمومی،
- خانه و خانواده،
- نوآوری و محیط های کاری
- فرهنگ سازی
جمع بندی
امروز در خیلی از شهرهای بزرگ دنیا، آزمایشگاه های مختلفی با اهداف و نام های مختلفی ایجاد شده است، انواع شناخته شده ای از آنها در دنیا معرفی شده اند که در دسته بندی به شرح زیر خلاصه می شوند:
- آزمایشگاه های صرفا تحقیقاتی و متمرکز بر شناسایی فرآیندهای نوآوری باز. Living-Lab Research
- آزمایشگاه های نوآوری و زندگی هوشمند شرکت های بزرگ ، آنها به واسطه قدرت اجرایی بالا و ایجاد فضای مناسب سعی در جذب تمامی ذی نفعان آزمایشگاه دارند تا به کمک آنها بتوانند اهداف تجاری و آینده نگرانه خود را محقق سازند. Corporate Living-Lab
- آزمایشگاه های نوآوری و زندگی دیجیتال سازمانی ، شکل گرفته در سطح سازمان ها برای ایجاد نوآوری باز در سطح اهداف آن سازمان خاص Organization Living-Lab مثل آزمایشگاه زندگی دیجیتال تورین
- آزمایشگاه های نوآوری و زندگی دیجیتال واسطه ای ، حاصل مشارکت شرکت های مختلفی در خلق بی طرفانه ایده های نوآور Intermediary Living Labs
- آزمایشگاه های نوآوری و زندگی هوشمند حلقه بسته یا همان زمان محدودها که تنها و در طول سال به روی یک پروژه متمرکز می شوند و تا خلق و عملیاتی سازی آن ایده به روی سوژه دیگری متمرکز نمی شوند. A time limited Living Lab
با توجه به تغییرو تحولات در حال شکل گیری در نظام های نوآوری باز در دنیا، قطعا مدل های دیگری هم وجود خواهد داشت اما مهمترین و عملیاتی ترین آن مدل ها که تا به امروز در دنیا دیده شده اند موارد به شرح تقسیم بندی بالا می باشند. و به طور کلی ذی نفعان همه آن آزمایشگاه ها، متمرکز بر این چهار گروه می باشند:
- محققین شخصی و دانشگاهی،
- شرکت ها و کسب و کارهای نوپا،
- کاربران (منظور شهروندان)،
- سازمان های بهره بردار ( در اینجا به عنوان مثال شهرداری تورین یا در مثلا شهرداری تهران)
عمده آزمایشگاه های زندگی دیجیتال شهری-شهروندی، فعالیت های خود را متمرکز بر مقوله های اقتصاد مشارکتی و اقتصاد مدور یا چرخشی نموده اند، تا بدین وسیله بتوانند، ضمن پشتیبانی از طرح ها و ایده های نوپدید و فناورانه، آن طرح ها و ایده ها را تجاری سازی نموده تا پروژه های خروجی، به عنوان خدمات و محصولات نوین شهری-شهروندی، در سبد محصولات شهرداری ها قرا گیرد و همچنین هم راستا با برنامه های درآمدزایی پایدار شهری باشد.
از این رو حکمرانان نوین شهری، به شدت، علاقمند مباحث نوپدید اقتصاد دیجیتال، نظیر اقتصاد مشارکتی و اقتصاد مدور شده اند و در هم تنیدگی این مباحث را درک نموده اند. در اقتصاد مشارکتی که در برخی منابع دیگر آن را اقتصاد تسهیمی هم نام گذاری کرده اند. به طور کلی هدف، اشتراک‌گذاری خدمات و محصولات بین افراد مختلف یک جامعه است، که معمولا این کار بر بستر اینترنت انجام می‌گیرد. مواردی چون:
- اجاره چند روزه یا چند ساعته یک کالا یا خدمت
- قرض دادن رایگان
- اهدای رایگان و یا همیشگی
- تهاتر
- وام دهی
و در اقتصاد مدور و یا چرخشی ، هدف ایجاد نظام نوین اقتصادی است که در آن اکوسیستم، هدف کمینه کردن ضایعات و مفید استفاده نمودن از منابع است. این رویکرد در مقابل رویکرد سنتی اقتصاد خطی قرار می‌گیرد اما در نظام اقتصاد مدور یا چرخشی، مصرف منابع ورودی، ضایعات خروجی و هدررفت انرژی با بستن یا کوچک کردن حلقه‌های مواد و انرژی کمینه می‌شود. از کاربردی ترین مثال های این سبک از اقتصاد، می توان به سیستم ها و سامانه های بازتولید و بازیافت پسماند شهری اشاره نمود که امروز و در شهرهای هوشمند، به شدت مورد استقبال مدیران شهری قرار گرفته است.
در این خصوص و جایگاه اقتصادهای دیجیتال از شهرهای هوشمند، قبل تر مطلبی را تحت عنوان برنامه تحول دیجیتال هوشی مین هوشمند ارائه نمودم که مهمترین موضوع مرتبط بین این مقوله ( منظور اقتصادهای دیجیتال و آزمایشگاه های زندگی دیجیتال ) اظهار نظری است که دبیر گروه هوشمند سازی شهر هوشی مین به شرح زیر بیان داشته است:
این شهر قصد دارد به واسطه اتخاذ خط مشی گذاری عمومی در حوزه خدمات و حکمرانی دیجیتال ، انواعی از مشاغل دیجیتال و جامعه ای مدرن و نوین را در یک افق ده ساله تا سال 2030 ایجاد نماید، تا هوشی مین را به یک شهر تماما هوشمند تبدیل نماید. تین نان همچنین گفت تا سال 2025 ، بیش از 50 درصد از خدمات مدیریت شهری به صورت آنلاین با پیش بینی تسویه حساب مالی 90 درصدی آنلاین در خواهد آمد اما تین نان معتقد است ابعاد هوشمند سازی افق های روشن تری دارد زیرا هوشمندسازی شهر هوشی مین سبب توسعه اقتصاد دیجیتالی می شود و 25 درصد از تولیدات ناخالص منطقه ای (GRDP) را تشکیل خواهد داد .او این برنامه را مطابق با روند جهانی تحول دیجیتال در سطح کلان شهرهای دنیا می داند.
همان طور که اشاره شد یکی از اهداف اصلی شهرهای هوشمند خلق درآمدهای پایدار شهری و ایجاد و تحقق آن، از مسیر آزمایشگاه های نوآوری و زندگی دیجیتال است. از این رو امید است اندیشمندان این حوزه، از فرصت ها و ایده های مرتبط، نهایت استفاده و بهره برداری را بکنند.
لازم به ذکر است در همین راستا، شهرداری تهران هم به زودی از پروژه آزمایشگاه زندگی دیجیتال و نوآوری شهری خود رونمایی خواهد نمود.
با آرزوی موفقیت و ساخت آینده ای روشن برای ایران عزیز
دیدگاه خود را بنویسید