مقدمه
در این روزهای سخت آخرزمانی ، یکی از تلخ ترین و وحشتناک ترین رخدادهای ممکن، برای خیلی از هم وطنان خصوصا در شهرهای بزرگی چون تهران و اصفهان و مشهد و .... اتفاق افتاد، ترکیبی کشنده از آلودگی هوا و ویروس مرگبار کوید19 ، آدمی را یاد آن ضرب المثل فارسی می اندازه که می گه " وقتی که نه راه پیش داری و نه راه پس" در هر صورت محکوم به مرگی .....خلاصه که، در این دنیای مرگبار، باید جستجو کرد، که چگونه و با چه ابزاری می توان ضعف و ناکارآمدی سیستم حاکمیتی را در امور زیست محیطی، جبران نمود.به راستی آن ابزار چیست؟ و آیا ابزارهای فناورانه، می تواند کمک حال بشریت در این اکوسیستم پیچیده باشند؟ دو قلوهای دیجیتالی، الگوهای نرم‌افزاریی هستند که اتصال دنیای فیزیکی و دیجیتالی ما را برقرار می کنند، در اصل آنها متکی به داده هایی هستند که در دنیای واقعی و فیزیکی ایجاد می شوند ، نتایج را در دنیای مجازی خود تجزیه و تحلیل می کنند ولی آنها را دوباره در دنیای فیزیکی مورد استفاده قرار می دهند. دوقلوهای دیجیتالی، از متادیتاهای مختلف و دسته‌بندی شده ای استفاده می کنند. امید است که چنین شبیه سازهایی بتوانند در آینده نزدیکی، ضمن تشخیص درست نیازمندی ها و مسائل شهری و شهروندی، خیلی مسائل لاینحل و حاکم بر شهرها ، نظیر پدیده آلودگی هوا و صوت را حل نمایند.
محیطی که امروز در آن زندگی می کنیم خصلت هایی دارد که برخی از آنها عبارتند از:
سرعت تغییرات : بخشی ناشی از دانش انباشه بشریت و بخشی دیگر ناشی از سرعت تغییرات در سطوح فناوری،
- میزان وابستگی متقابل مردم به حاکمیت ها و بالعکس ، ناشی از عملکرد کنشگران اجتماعی،
- دنیا از دید و تفسیر اثر پروانه ای ( دهکده جهانی)،
- پیشران های فناوری و تسلط آنها بر حاکمیت های سنتی، منظور انواع Driven های است که امروزه، قدرت را از دولت ها و حاکمیت ها گرفته اند،
- تعداد و گستره غافلگیری ها ( میزان و تعداد بالای آتش سوزی ها ، سیلاب ها و ...)،
- میزان عدم قطعیت ، تعداد حالات مختلف و متصور از یک پدیده ( حالت های مختلفی که در مهاجرت به خدمات دیجیتال رخ داده است)،
- میزان آشوب و پیچیدگی ( مثل پدیده همزمان جهانی شدن ، حکومت های محلی و ملی گرایی) در چنین شرایطی خیلی از نهادها و سازمان ها در حالت آشوب با هم زندگی می کنند،
- تعداد کنش گران : منظور : مردم ، شوراهای شهر ، دولت و دولت های در سایه ...
تمامی این موارد حاکی از خبر بزرگی است ، خبری که گویای این واقعیت است که تغییرات بسیار مهمی در عصر حکمرانی دیجیتال در شرف رخ دادن است. یکی از جذاب ترین آنها، فناوری شبیه سازی است با نام دوقلوهای دیجیتال یا همزادهای دیجیتال که امروزه به شدت مورد استقبال شرکت ها و سازمان ها، خصوصا دولت ها و حاکمیت ها قرار گرفته است یکی از بهترین و جذاب ترین کاربرد دوقلوهای دیجیتال در مقوله شهرهای هوشمند است که به عنوان ابزار نوپدید مدل سازی شهرهای هوشمند، مورد توجه اندیشمندان میان رشته ای قرار گرفته است.
در این خصوص، شما را دعوت به مطالعه خلاصه گزارش Cambridge Digital Twin می نمایم. در این کار تحقیقاتی دکتر لی و همکاران ایشان، با مسائل و مفاهیم متعددی مواجه شدند که برخی از مهمترین آنها به شرح زیر می باشد.
گزارش ترجمه شده، حاصل زحمات دکتر لی وان و تیم ایشان بوده است. البته با نکته که بخشی از مطالب عینا ترجمه اقدامات ایشان بوده و بخشی دیگر، حاصل افزودن ذهنیت اینجانب به متن برای جذاب نمودن موضوع مورد بحث می باشد. هدف از انجام این پروژه ، مدل سازی آتی شهرها (خصوصا شهرهای هوشمند و پایدار) از طریق شبیه سازی های رایانه ای به منظور ایجاد و تدوین بهترین خط مشی ها و استراتژی های مفید و لازم برای شهرها و شهروندان است.
- آنچه که بشر در آینده نزدیکی با آن مواجه می شود مقوله ای است تحت عنوان "digital abundance" که در اصلاحات رایج خودمان به آن می گوییم وفور نعمت، اما این دفعه، این فروانی از نوع دیجیتال آن حادث شده است. دنیای پسا 5G که ترکیب های مختلف فناورانه را برای بشر به ارمغان می آورد و ما در این وفور نعمت دیجیتالی نمی دانیم که چطور از آنها به درستی استفاده کنیم.
- از سویی دیگر، دنیایی پیچیده را ایجاد نموده ایم که موارد به شرح زیر ، مسائل آتی دنیای بشریت خواهد شد
- تأثیر فناوری های نوظهور و مخرب بر سیستم های حاکمیتی و ایجاد سبک های نوپدید چند سطحی و چند ذینفعی ؛
- اکوسیستمی که فرصت ها ، محدودیت ها و خطرات را به طرز شگفت آوری با هم آمیخته نموده است؛
- انواع سیلوهای کلان داده ها که با هدف رسیدگی به مشکلات گسترده شهری پدید آمده و بخش زیادی از آنها بلااستفاده باقی مانده است؛
- در نهایت و دوباره ، عدم مشارکت شهروندان در مدل سازی و تجزیه و تحلیل مسائل و نیازمندی های شهری و شهروندی، چرا که تا قبل از این، این امر وظیفه دستگاه های دولتی و حاکمیتی بود و امروزه وظیه ربات ها و دستیاران شهری مجهز شده به فناوری های هوش مصنوعی؛
- ایجاد تردید گسترده در مشروعیت پیش بینی ها؛
- اگر در دهه 70 میلادی یک جهش بزرگ در ساختار اداره حکومت داشتیم، حرکت و جهشی از مدیریت دولتی کلاسیک به مدیریت عمومی با رویکرد خط مشی گذاری عمومی، امروز بایستی شاهد یک جهش دیگر بود، جهشی فناورانه که ساختارهای تصمیم گیری را به شدت متحول خواهد ساخت.
- دکتر لی و همکاران، برخی از مهمترین مسائل شهر دانشگاهی کمبریج را مطالعه نموده و تصمیم گرفتند تا در خصوص آلودگی هوا و حمل و نقل شهری به واسطه بهره گیری از یک مدل شبیه سازی شهری، آینده اقدامات و تصمیم گیری های فعلی را پیش بینی، تا ضمن نتیجه گیری درست، از پیامدهای آتی خط مشی گذاری های شهری اطمینان خاطر حاصل نمایند.
- سیستم مدل ساز شهری، توامان از داده های زنده شهری، نظیر داده های حاصله از دوربین نظارتی و کنترلی شهری و همچنین داده های جمع آوری شده از منابع و ابزارهای غیرفناورانه در ساختار خود استفاده می نماید.
- از مهمترین پیچیدگی های این پروژه می توان به نحوه دسترسی به بخش زیادی از اطلاعات اشاره نمود که عملا در حریم شخصی افراد و شهروندان آن شهر قرار داشت و این امر سبب شده بود تا جمع آوری داده ها ، نحوه دسترسی به آنها با مشکلات و مسائل حقوقی زیادی روبرو شود.
- مهمترین بخش دیگر، ایجاد سیستمی بود که می بایست حسب سناریوپردازی های مختلف، نتایج مختلف را شناسایی و عملکرد آن سناریوپردازی ها را با هم مقایسه و سطوح و درصد موفقیت یا شکست سناریوها را به محققین اعلام دارد.
- بخش زیادی از داده های جمع آوری شده برای پروژه، ناشی از مشارکت دادن داوطلبانه شهروندان در این پروژه تحقیقاتی بوده است. آنها بواسطه بهره گیری از مدل های Crowdsourcing و فناوری هوش مصنوعی به نتایج جالبی دست یافتند.
- بخش زیادی از تحقیق، معطوف پدیده تصمیم گیری چند سطحی و چند ذینفعی بود، تمرینی تکرار پذیر و هوشمندانه که دقیقا نشان دهد، چه سطوحی و تعدادی از تصمیم گیران در این شبیه ساز دولتی ضرورت استفاده دارند و اساسا بایستی نظرها و داده های آنها بررسی گردد یا خیر ؟!. به نظر شخص بنده، درگیر نمودن تمامی ذی نفعان به معنای رعایت انصاف و عدالت است ولی سیستم و فیلتری که بتواند نویزهای سیاسی و بدخواهان را شناسایی و حذف نماید امری بسیار پیچیده است.
- یکی دیگر از مسائلی که در طی این تحقیق با آن مواجه شدند، مقوله تصمیم گیری و ساخت مدل خط مشی گذاری شواهد مبنا برپایه رخدادهای مختلف شهری بود که هرچه دسترسی به داده ها بیشتر و وسیع تر می شد، نتایج حاصله دقیق تر می گردید، اما واقعیت، منابع محدودی بود که تیم را مجبور به یافتن مدلی نمود که در آن، به سطوح مختلفی از داده های ارزان قیمت دستیابی یابند، بدون آنکه نیاز به تغییرات وسیع زیرساختی داشته باشند.
- یکی دیگر از مسائلی که دکتر لی و همکاران ایشان با آن مواجه شدند، یافتن الگوی مناسبی برای درک درست جایگاه شهروندان در تصمیم گیری های شهری و شهروندی است، الگویی که قرار است در آینده سبک های گوناگونی از دولت های نوپدید محلی را ایجاد نماید.
- بنا بر اظهارات دکتر لی و همکاران ، مهمترین سد راه پروژه تحقیقاتی دوقلوهای دیجیتال، نبود چارچوب اشتراک گذاری داده های شهری و شهروندی است. مثلا در خصوص داده های حاصل از فناوری ANPR (تشخیص خودکار شماره پلاک) این تیم برای دسترسی به این داده ها و سپس تجزیه و تحلیل آنها با مشکلات متعددی مواجه شدند.
- بخش خوشاید کار، علاقه شهروندان به سبک نوپدید تصمیم گیری و خط مشی گذاری شهری بود، که بخش زیادی از شهروندان شهر دانشگاهی کمبریج از آن استقبال و نتایج آن را بسیار و واقعی تر از نتایج حاکمیت های محلی سنتی می دانستند.
- در انتها و در مهمترین جمله، دکتر لی و همکاران ایشان چنین بیان داشتند که بهره گیری از فناوری های نوظهور با هدف ساخت شبیه سازهای دولتی (دوقلوهای دیجیتال) نحوه استفاده هوشمندانه و صحیح از قدرت خط مشی گذاری مبتنی بر شواهد را برای اموری چون لابی گری ها و همچنین یافتن بهترین و کارآمدترین راه حل های شهری تأثیرگذار، ایجاد خواهد نمود و تا رسیدن به مدل مطلوب شبیه ساز شهری، فاصله زیادی نیست.
امیدوارم که مطالب بالا مفید واقع شده باشد، مطالب بالا برداشت بنده از نتایج دکتر لی و همکاران ایشان بوده است در صورت علاقمندی و مطالعه بیشتر، اصل سند را دانلود نمایید.
دیدگاه خود را بنویسید